Image: We start as this, but we want to become this.

Κριτήρια επιλογής εταιρείας

Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι απόφοιτοι, στην πραγματικότητα επιλέγουμε την πρώτη μας εταιρεία όπως και αυτή επιλέγει εμάς. Έχοντας ένα γεμάτο βιογραφικό και εξερευνώντας όλες τις επιλογές μας (π.χ remote), μας δίνετε η ευκαιρία να έχουμε μια πληθώρα επιλογών. Εδώ φυσικά τίθεται το ερώτημα των φίλτρων που θα εφαρμόσουμε για να επιλέξουμε την καταλληλότερη επιλογή.

1. Συχνά λένε πως το πρώτο “αφεντικό” αποτελεί και την πιο σημαντική επιλογή μας σε όλη την καριέρα, καθώς θα έχει τεράστια επιρροή στις εργασιακές συνήθειες που θα αναπτύξουμε. Η σωστή κουλτούρα και καθοδήγηση μπορούν να επιταχύνουν την επαγγελματική μας ανάπτυξη σε μοναδικό ρυθμό, όπως αντίστοιχα και να αποτελέσουν και τροχοπέδη σε περίπτωση που δεν έχουν ανάλογη εμπειρία ή δεν τους ενδιαφέρει η ανάπτυξη των εργαζομένων.

“Don’t pick a job. Pick a Boss. Your first boss is the biggest factor in your career success. A boss who doesn’t trust you won’t give you opportunities to grow.” - William Raduchel.

Όπως λένε και στο χωριό μου (που δεν έχω 🥺) , με όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις.

1. Μετά, θέλουμε να επιλέξουμε μια εταιρεία που βρίσκεται σε μια ανερχόμενη αγορά που αναπτύσσεται συνεχώς, έτσι οι πιθανότητες της επιτυχίας της εταιρείας θα είναι αυξημένες.

Αυτό θας μας επιτρέψει αφενός να μάθουμε έναν καινοτόμο τεχνολογικό χώρο και αφετέρου ελαχιστοποιεί το ρίσκο μιας κακής οικονομικής έκβασης (συνήθως οι startups δίνουν μετοχές ως κομμάτι της αμοιβής – skin in the game, remember?)

1. Τέλος, κοιτάμε μια εταιρεία που μας αρέσει το προϊόν, καθώς το πάθος για το αντικείμενο ενασχόλησης θα φανεί στην δουλειά μας. Εκτός αυτού, η δουλειά αναμένεται να είναι ιδιαίτερα απαιτητική, με ωράρια που δυνητικά να ξεπερνούν το 8ωρο, άρα είναι θεμιτό να ξοδεύουμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μας σε κάτι που μας ευχαριστεί.

Κάπου εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι δεν έχω αναφέρει καθόλου τον ρόλο. Αυτό γιατί αρχικά δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει και πολύ.

Στις startups οι ρόλοι είναι αρκετά ευμετάβλητοι και ασαφώς ορισμένοι, έτσι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και είναι εύκολο να κινηθούμε προς τον ρόλο και τις ασχολίες που μας ενδιαφέρουν.

Είναι καλό να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως είναι πιο δύσκολο να “μπούμε” σε έναν οργανισμό που να αξίζει (με βάση τα κριτήρια παραπάνω), παρά να κατευθυνθούμε προς τον ρόλο που μας ενδιαφέρει.

Στις startups οι ρόλοι είναι αρκετά ευμετάβλητοι και ασαφώς ορισμένοι, έτσι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και είναι εύκολο να κινηθούμε προς τον ρόλο και τις ασχολίες που μας ενδιαφέρουν.

Και τώρα τι;

Καθώς τελειώνεις τις σπουδές, έρχεται σιγά σιγά η ώρα του επόμενου βήματος, για πρώτη φορά στην ζωή σου έχεις την απόλυτη επιλογή, να ασχοληθείς με οτιδήποτε θες.

(Οι πανελλαδικές είναι 50% ανεπηρέαστη επιλογή, συχνά και 0%, yup it sucks).

Το πιο σύνηθες λάθος είναι να κάνουμε ένα μεταπτυχιακό γιατί δεν έχουμε κάποια καλύτερη ιδέα.

Είναι λογικό να θέλουμε να αποφύγουμε την δυσκολία της απόφασης, συνεχίζοντας να κάνουμε το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε καλά, δηλαδή να σπουδάζουμε, όμως δυστυχώς δεν θα μας οδηγήσει στην προσωπικη και καθημερινή ευτυχία.

Πολύ απλά, εαν δεν ξέρουμε τώρα την απόφαση, δεν υπάρχει λόγος να την ξέρουμε σε ένα χρόνο από τώρα. Ειδικά εαν κάνουμε ακριβώς το ίδιο με αυτό που κάνουμε τώρα (απλά με διαφορετική ύλη).

Άρα, πρέπει να κρίνουμε το μεταπτυχιακό ως μια επαγγελματική απόφαση, δηλαδή ως προς την επένδυση σε χρόνο και χρήμα σε σχέση με αυτά που θα προσλάβουμε (και αν τελικά τα χρειαζόμαστε/θέλουμε).

Για παράδειγμα, αν και σκεφτόμουν σοβαρά το μεταπτυχιακό σε ένα συγκεκριμένο εργαστήριο του εξωτερικού, μια τρομερά μοναδική εμπειρία, ήξερα πως θέλω να καταλήξω στο χώρο των startups. Καθώς αυτός ο χώρος δεν απαιτεί μπεζ χαρτιά, έκρινα πως η εργασιακή εμπειρία σε μια εταιρεία ανάλογης ποιότητας, θα μου έδινε περισσότερα εφόδια.

Kαθώς τελειώνουμε και αναλογιζόμαστε το επόμενο βήμα στην αγορά εργασίας, για να ξεκαθαρίσουμε στο μυαλό μας τι θέλουμε, μπορούμε να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

1. Τι είναι αυτό που σου αρέσει να κάνεις;
2. Τι είναι αυτό που κάνεις καλά;
3. Σε τι μπορείς να φέρεις αξία;
4. Χαρακτηριστικά εταιρείας που θα θέλουμε να δουλέψουμε ( π.χ remote, startup, tech, IoT, etc.)

Ουσιαστικά, θέλουμε να σκεφτούμε λίγο πιο συνειδητά, πράγματα που έχουμε ήδη σκεφτεί έμμεσα. Να βρούμε κάτι που μας ευχαριστεί, στο οποίο είμαστε καλοί (ή μπορούμε να γίνουμε) και φυσικά κάτι που δημιουργεί αξία. Ως αξία, μπορούμε να σκεφτούμε μια υπηρεσία ή αντικείμενο για το οποίο, κάποιος, κάπου, θα πλήρωνε. (π.χ ένα τραγούδι, ένα κέικ, ένα πρόγραμμα λογισμικού, κλπ.)

‘Έχοντας γράψει τις σκέψεις μας, είναι η ώρα να χρησιμοποιήσουμε το δίκτυο μας (έχουμε μιλήσει για αυτό στο Part 2), δηλαδή να ζητήσουμε την βοήθεια ανθρώπων με εμπειρία, που έχουν μια πιο πλήρη εικόνα της πραγματικότητας.

Μπορούμε να επικοινωνήσουμε με όλους και να ζητήσουμε μια σύντομη συνάντηση, μια κουβέντα. Θυμήσου πως όλοι θέλουν να βοηθήσουν ένα νέο απόφοιτο, ειδικά εάν χρειάζεται απλά μια μικρή βοήθεια στην κατεύθυνση ώστε να κεφαλαιοποιήσει την σκληρή εργασία που έχει ήδη κάνει.

Όλοι κάποτε βρέθηκαν στην θέση σου, και θέλουν να σε βοηθήσουν γιατί και εκείνους κάποιος τους βοήθησε τα πρώτα τους βήματα (ή θα ήθελαν να τους έχει βοηθήσει). Καλό είναι να συνεχίσεις και εσύ την παράδοση στο μέλλον.

Κάμερα σε εμένα

Τελειώνοντας το πανεπιστήμιο, κατέληξα πως ήθελα να δουλέψω στο κομμάτι του product management (ομπρέλα διαφορετικών ρόλων) και ύστερα από μια ανάλυση των ευκαιριών που είχα άμεσα, έβαλα τους 2 πρώτους στόχους (εταιρείες).

Για να μπορέσω να κάνω αυτή την μετάβαση, από το πτυχίο του μηχανικού στις δεξιότητες του product manager, πέρασα ένα διάστημα όπου μελετούσα με φρενήρης ρυθμούς (τεκμήριο εργατικότητας κατά την διάρκεια των συνεντεύξεων που έκανα μετά), ωστέ να αποκτήσω τις βασικές γνώσεις-θεμέλια.

Στην πρώτη εταιρεία, η διπλωματική, σε συνδυασμό με υπόλοιπο βιογραφικό, μου επέτρεψε να περάσω γρήγορα τα στάδια των συνεντεύξεων και να έχω το πολυπόθητο offer.

Συγκεκριμένα, η διπλωματική ήταν τεκμήριο ότι έχω κάποιες τεχνικές γνώσεις και βαθιά κατανόηση του προϊόντος τους, καθώς αυτό αποτελεί μέρος της λύσης που παρουσίαζα σε αυτή.

Η διπλωματική, όπως αναφέρω και στο Part 3, μπορεί να αποτελέσει χρυσό εισιτήριο εαν την χειριστούμε έξυπνα.

Οι μικρές startups (<150 άτομα) που βρίσκονται σε στάδιο ραγδαίας ανάπτυξης, σπάνια παίρνουν άτομα με μικρή ή χωρίς εμπειρία. Αυτό γιατί, λόγω των λίγων ατόμων και των τεράστιων απαιτήσεων, έχουν ανάγκη από έναν πυρήνα έμπειρων ανθρώπων.

Στην δεύτερη εταιρεία, για να δημιουργήσω τις κατάλληλες προϋποθέσεις, κινήθηκα πάλι με βάση όσα έχω ήδη αναφέρει. Έτυχε να γνωρίσω τον ιδρυτή, και μέσα από την συζήτηση μας προσπάθησα αφενός να καταλάβω τι να περιμένω στην εταιρεία, και αφετέρου τι ψάχνουν στους υποψήφιους.

Κάθε startup έχει κάποια κουλτούρα, που συνήθως ξεκινάει από τους ιδρυτές. Αξίζει λοιπόν να βρούμε ομιλίες ή συνεντεύξεις τους και να καταλάβουμε τι είδους άτομα ψάχνουν. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούμε να τονίσουμε σχετικές πτυχές του ιστορικού/χαρακτήρα μας κατά την διάρκεια της συνέντευξης.

Καθώς εδώ δεν είχα την διπλωματική (για αυτούς το θέμα μου ήταν άσχετο), έπρεπε να αποδείξω με διαφορετικό τρόπο πως γνωρίζω το προϊόν και να δείξω διάθεση για συνεισφορά (το αναφέραμε στο Part 1).

Περιληπτικά, το προσέγγισα κάπως έτσι:

• Βελτιώσεις στο documentation (τεκμήριο κατανόησης του πως δουλεύει το προιον και πως βελτιώνουμε την εμπειρία του χρήστη)
• Ανάπτυξη επέκτασης για το πρόγραμμα-προϊόν (τεκμήριο κατανόησης του πως δουλεύει το προιον)
• Δημιουργία content (blog post) σχετικά με την εγκατάσταση του προγράμματος και την χρήση του σε πραγματικές συνθήκες (Τεκμήριο δυνατότητας συγγραφής κειμένου)
• Εγκατάσταση και χρήση του προγράμματος σε πραγματικές συνθήκες (ουσιαστικά έπεισα έναν επαγγελματία γνωστό μου να το εγκαταστήσει και να το χρησιμοποιήσει)
  • Τεκμήριο οτι μπορώ να πείσω κάποιον για τα πλεονεκτήματα του προϊόντος
  • Τεκμήριο οτι θα κάνω το “κάτι παραπάνω” με σκοπό να μάθω αυτό που θέλω
  • Πήρα ιδέες για το τι μπορεί να θέλουν οι χρήστες, πως μπορεί να γίνει καλύτερο το προϊόν - συνήθεις ερωτήσεις στις συνεντεύξεις.
• Έρευνα αγοράς για να κατανοήσω καλύτερα τους ανταγωνιστές και την αγορά. Απέκτησα έτσι κατανόηση για τον χρήστη, του προβλήματος που λύνει, των ανταγωνιστών, την κατεύθυνση που πιθανώς να πηγαίνει το προϊόν. (Χρήσιμο για την συνέντευξη)
• Ψεύτικη συνέντευξη με άτομο από το δίκτυο μου. Με βοήθησε στο να καταλάβω ποιά είναι τα σημεία του βιογραφικού που είναι σχετικά με την θέση και πως να απαντήσω σε standard ερωτήσεις που έχουν να κάνουν με τον ρόλο.

Η παραπάνω δουλειά οδήγησε άτομο από το δίκτυο μου να με προτείνει στην εταιρεία.

Αν και δεν είχε προσωπική επαγγελματική εμπειρία μαζί μου, τα παραπάνω αποτέλεσαν τα τεκμήρια που ήθελε να δεί για να κάνει την σύσταση (και να “ρισκάρει” το όνομα του).

Εάν θέλουμε να μας συστήσει κάποιο άτομο από το δίκτυο μας, πρέπει να φροντίσουμε να κάνουμε πρώτα το κομμάτι μας, να αποδείξουμε τις δεξιότητες μας και την διάθεση για σκληρή δουλειά. Κανείς δεν θέλει να κάνει μια κακή σύσταση.

Το Αποτέλεσμα

Στην δεύτερη εταιρεία η πρόσληψη δεν προχώρησε καθώς χρειάζονταν άτομα με εμπειρία στην συγκεκριμένη φάση, έτσι ξεκίνησα στην πρώτη εταιρεία, η οποία αποτελεί και μια από τις καλύτερες εμπειρίες που είχα ποτέ.

Δούλεψα για μερικούς μήνες, όπου και αποφάσισα να μεταπηδήσω στην δεύτερη όταν μου δόθηκε η ευκαιρία.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η ευκαιρία μου δόθηκε την δεύτερη φορά, λόγω της επιμονής μου (και των νέων αναγκών τις εταιρείας). Η συνεισφορά που έκανα στο πρότζεκτ ανοικτού κώδικα ήταν υποτυπώδης και το βιογραφικό μου δεν είχε κάτι το εξεζητημένο (με μόλις μερικούς μήνες εμπειρίας).

Δεν είναι ανάγκη να είμαστε ιδιαίτερα χαρισματικοί ή έξυπνοι.

Είναι λίγο κλισέ, αλλά η σκληρή δουλειά κερδίζει την ευφυΐα, κάθε φορά. Όπως αντίστοιχα η εκτέλεση (execution) μιας ιδέας σε πρακτικό επίπεδο, δηλαδή πως τρέχεις μια startup, είναι πιο σημαντική από την μοναδικότητα της ιδέας.

“Hard work beats talent when talent fails to work hard.” ― Kevin Durant

Οπότε, αν βρούμε μια εταιρεία που θέλουμε πολύ να δουλέψουμε, που θεωρούμε πως έχει να μας δώσει πολλά, μας αρέσει το αντικείμενο και ο τομέας, τότε ίσως να αρκεί να κάνουμε μόνο 1 πράγμα.

Να το διεκδικήσουμε με κάθε τρόπο που μπορούμε.

Στέλνουμε στους εργαζόμενους και τους ρωτάμε για την εμπειρία τους. Δημιουργούμε αξία με κάθε τρόπο (π.χ κώδικα, blog post) και δείχνουμε τις δεξιότητες που έχουμε. Εξελισσόμαστε σε ενεργό μέλος της κοινότητας και βοηθάμε άλλους μέσα σε αυτήν.

Το πιο σημαντικό όμως είναι να προσπαθήσετε πολλές φορές.

Μπορεί την πρώτη φορά να μην προχωρήσει, όμως δεν σημαίνει πως θα απορριφθούμε και την επόμενη φορά.

Αφενός, ποτέ δεν ξέρουμε τις εσωτερικές ανάγκες κάθε εταιρείας (αλλάζουν πολύ συχνά) και αφετέρου η επιμονή δείχνει από μόνη της κάτι. Είναι μάλιστα πιθανό να το εκτιμήσουν περισσότερο από έναν υποψήφιο με “καλύτερο” βιογραφικό, γιατί δείχνει πως είμαστε εργατικοί, δεν τα παρατάμε, επιμένουμε και πιστεύουμε στον εαυτό μας.

Ε και;

Κάπου εδώ, ίσως αναρωτιέται κάποιος γιατί να ξοδεύουμε τόσο σκέψη και ενέργεια στην επιλογή του εργασιακού περιβάλλοντος, οπότε ας ξανά κάνω μια μικρή αναφορά.

Η δουλειά, μπορεί να μην αποτελεί την μοναδική πτυχή της ζωής σου, όμως αποτελεί την δραστηριότητα που σου αποσπά 8+ ώρες κάθε μέρα.

Ακόμα, μέσα από την δουλειά μας, μπορούμε να βοηθήσουμε άλλους ανθρώπους, μπορούμε να συμβάλουμε για ένα σκοπό που είναι σημαντικός για εμάς, να χαρούμε την ευτυχία της δημιουργίας.

Ίσως να αξίζει λίγο παραπάνω προσπάθεια για να έχουμε μια καθημερινότητα η οποία μας ευχαριστεί, οπού ξυπνάμε κάθε μέρα με όρεξη, μας παθιάζει και δυνητικά κυριολεκτικά μας νοηματοδοτεί.

Work gives you meaning and purpose, and life is empty without it – Stephen Hawking (πηγή)

Η δημιουργία αξίας και η θετική συνεισφορά στην κοινωνία (με οποιοδήποτε τρόπο), οδηγεί σε μια πιο χαρούμενη ζωή.

Δεν υπάρχει λόγος να περιορίζουμε τον εαυτό μας στις ελεύθερες ώρες και να μην ευχαριστιόμαστε όλες τις ώρες που είμαστε ξύπνιοι.

Δε εντ;

Διαβάζοντας ξανά και ξανά τα κείμενα αυτά, είμαι χαρούμενος που αποτύπωσα σε χαρτί (έστω σε οθόνη) όσα σκεφτόμουν και έζησα τον τελευταίο χρόνο. Αν και είμαι μόλις στην αρχή, ήταν μια ενδιαφέρουσα (και σίγουρα δύσκολη) μετάβαση, η οποία μπορώ να πω πως έγινε με επιτυχία.

Η αποτύπωση τους με βοηθάει να θυμηθώ τι έχω καταφέρει, και παράλληλα να παραμένω γειωμένος στο έδαφος, καθώς αναλογίζομαι το πόσο τυχερός έχω υπάρξει.

Έτσι, το να μοιραστώ 3-4 πράγματα που έμαθα με τον δύσκολο τρόπο και να γλιτώσω πιθανώς κάποιον από το να σπαταλήσει χρόνο, απλά το κάνει καλύτερο.

The wise man learns from the mistakes of others -Otto Von Bismarck

Παράλληλα, ήταν καλό που έκανα μια μικρή παύση και ανασκόπησα όσα έχουν συμβεί τον τελευταίο χρόνο. Ζώντας μιας ζωή με φρενήρης ρυθμούς, συχνά ξεχνάμε να γιορτάσουμε τις νίκες μας, αλλά προτιμάμε να εστιάζουμε στις ήττες, όσο λίγες ή ανούσιες και αν πιθανώς είναι.

Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει πως το μυαλό μας τείνει να δίνει μεγαλύτερη σημασία στα αρνητικά γεγονότα από οτι στα θετικά. Έτσι, όσο όμορφη και αν είναι η ζωή μας, εάν δεν γιορτάζουμε τις νίκες αλλά μένουμε στις ήττες μας, θα είμαστε δυστυχισμένοι.

Γι’αυτό, νιώθω ευγνώμων για όσα έχουν συμβεί μέχρι τώρα. Από τους ανθρώπους που γνώρισα, στις ευκαιρίες που εμφανίστηκαν και τις συμπτώσεις που υπήρξαν.

Καλώς η κακώς, χρειάζεται και τύχη και σκληρή δουλειά για να πετύχουμε.

Σε ένα κόσμο τόσο σύνθετο όσο τον δικό μας, η τύχη πάντα θα παίζει ρόλο. Πολύ απλά, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος. Ένα μαύρο κουτί, που εμείς βλέπουμε μόνο τι βάζουμε εμείς και τι βγάζει αυτό.

Οτιδήποτε δεν μπορούμε να επαναλάβουμε, πολλές φορές με συνεπή αποτελέσματα, είναι πολύ πιθανό να είναι αποτέλεσμα της τύχης και όχι των δικών μας δεξιοτήτων.

Από την επόμενη εβδομάδα θα αρχίσω να γράφω επιτέλους λίγο πιο τυχαία: από οικονομικά, έως startups και φιλοσοφία, ίσως και την θεά τύχη (lady fortuna).

Έως τότε, σας ευχαριστώ για την ανάγνωση 🙇‍♂️

(Part 1, Part 2, Part 3, Part 4)